Chikeni pokisi

Zvemukati

• Ndezvipi zviratidzo zvehuku?
• Chii chinokonzera chickenpox?
• Ndiani ari panjodzi yekubatwa nehuswa?
• Chickenpox inoonekwa sei?
• Ndezvipi zvingangonetseke zvehuku?
• Chickenpox inorapwa sei?
• Ndeupi mutarisiro wenguva refu?
• Huku ingu ingadzivirirwa sei?

Chii chinonzi chickenpox?

Chickenpox, inonziwo varicella, inoratidzirwa neinocheka tsvuku mablisters anoonekwa muviri wese. Utachiona hunokonzera mamiriro aya. Inowanzo bata vana, uye yaive yakajairika zvaionekwa senge tsika yehucheche yekufamba.

Izvo zvisingawanzo kuve nehutachiona hwehukuku kanopfuura kamwe. Uye kubva apo mushonga wehukurukisi wakaunzwa pakati-pema1990, zviitiko zvakaramba.

Ndezvipi zviratidzo zvehuku?

Kuputika kunopenga ndicho chiratidzo chinowanzoonekwa chehukupox. Utachiona huchafanirwa kunge huri mumuviri wako kwemazuva manomwe kusvika makumi maviri nemana kusati kwasvika mapundu nezvimwe zviratidzo. Iwe unotanga kutapukira kune avo vakakukomberedza kusvika maawa makumi mana neshanu ganda remukaka risati ratanga kuitika.

Zviratidzo zvisiri zvekumhanyisa zvinogona kutora mazuva mashoma uye zvinosanganisira:

• kupindwa nechando
• musoro
• kurasikirwa nenzara

Rimwe kana maviri mazuva mushure mekunge maona izvi zviratidzo, iyo yakasarudzika rash inotanga kukura. Rash inopfuura nematanho matatu usati wapora. Izvi zvinosanganisira:

• Unoita mabundu matsvuku kana epingi pese pese pamuviri wako.
• Iwo mapundu anova mablisters akazadzwa nemvura inoyerera.
• Iwo mapundu anova akakora, ane scab pamusoro, uye anotanga kupora.

Mapundu pamuviri wako haazove ese ari muchikamu chimwe chete panguva imwe chete. Mapundu matsva acharamba achionekwa mukati mehutachiona hwako. Iko kuputika kunogona kuve kwakanyanya, kunyanya isati yarova pamusoro nekukura.

Iwe uchiri kutapuriranwa kudzamara mablister ese ari pamuviri wako apaza. Nzvimbo dzakakwenenzverwa dzakapunzika dzinopedzisira dzawira pasi. Zvinotora mazuva manomwe kusvika gumi nemana kuti zvinyangarika zvachose.

Chii chinokonzera chickenpox?

Varicella-zoster virus (VZV) inokonzera hutachiona hwehuku. Kazhinji zviitiko zvinoitika kuburikidza nekubata nemunhu ane hutachiona. Utachiona hunopararira kune avo vakakukomberedza kwemazuva maviri kana maviri mablister ako asati aonekwa. VZV inoramba ichitapukira kusvikira mablister ese apera. Utachiona hunogona kupararira kuburikidza:

• mate
• kukosora
• Kuhotsira
• bata nerumvura kubva pamablisters

Ndiani ari panjodzi yekubatwa nehuswa?

Kuratidzirwa kuhutachiona kuburikidza nehutachiona hwekare hwehutachiona kana kupora kunoderedza njodzi. Kudzivirirwa kubva kuhutachiona kunogona kupfuudzwa kubva kuna amai kuenda kumwana wavo achangozvarwa. Kudzivirirwa kwemuviri kunotora ingangoita mwedzi mitatu kubva pakuberekwa

Chero ani asina kufumurwa anogona kubatira hutachiona. Njodzi dzinowedzera pasi pechero cheizvi mamiriro:

• Iwe wakave nekuonana kwakapfuura nemunhu anotapukirwa.
• Iwe uri pasi pemakore gumi nemaviri ekuberekwa.
• Uri munhu mukuru unogara nevana.
• Iwe wapedza nguva muchikoro kana nzvimbo yekuchengeta vana.
• Immune system yako inokanganiswa nekuda kwekurwara kana mishonga.

Chickenpox inoonekwa sei?

Iwe unofanirwa kugara uchishevedza chiremba wako chero nguva iwe yaunogadzira isingatsanangurike mapundu, kunyanya kana achiperekedzwa nechando zviratidzo kana fivha. Imwe yehutachiona hwakawanda kana hutachiona hunogona kunge huri kukukanganisa. Udza chiremba wako ipapo ipapo kana iwe uri nepamuviri uye wakaratidzirwa kune huku.

Iwe chiremba ungangokwanisa kuongorora huku yekuzvimba zvichibva panyama bvunzo dzemabhuru pane iwe kana muviri wemwana wako. Kana, bvunzo bvunzo dzinogona kusimbisa chikonzero chemabhuru.

Ndezvipi zvingangonetseke zvehuku?

Fonera chiremba wako ipapo kana:

• Rash rinopararira kumeso ako.
• Rash iri rakatsvuka kwazvo, nyoro, uye kudziya (zviratidzo zvehutachiona hwechipiri hwehutachiona).
• Rush runoperekedzwa nedzungu kana kufema mweya.

Kana zvinetso zvikaitika, zvinowanzo kukanganisa:

• vacheche
• vakuru vanhu vakuru
• vanhu vane immune immune isina kusimba
• vakadzi vane pamuviri

Aya mapoka anogona zvakare kubata VZV pneumonia kana hutachiona hutachiona hweganda, majoini, kana mapfupa.

Vakadzi vanoburitswa panguva yekuzvitakura vanogona kubereka vana vane hurema hwekuzvara, kusanganisira:

• kukura kwakashata
• diki musoro saizi
• matambudziko eziso
• kuremara kwepfungwa

Chickenpox inorapwa sei?

Vanhu vazhinji vanoonekwa kuti vane chickenpox vanozokurudzirwa kugadzirisa zviratidzo zvavo pavanomirira kuti hutachiona hupfuure nemukati mavo. Vabereki vanozoudzwa kuti vadzivirire vana kuenda kuchikoro nekureresa kudzivirira hutachiona. Vakuru vane hutachiona vanodawo kugara pamba.

Chiremba wako anogona kupa mishonga ye antihistamine kana mafuta ekuzora, kana kuti unogona kuzvitenga pamusoro pekambani kuti ubatsire kudzura. Iwe unogona zvakare kunyaradza kunanzva ganda ne:

• kutora mabhati anodziya
• kuzora mafuta asina kukora
• vakapfeka mbatya dzakareruka, dzakapfava

Chiremba wako anogona kunyorera antiviral zvinodhaka kana iwe uchinge uchinge uchinetseka kubva kuhutachiona kana uri panjodzi yemhedzisiro. Vanhu vari panjodzi huru vanowanzove vechidiki, vakuru vakuru, kana avo vane zvine chekuita nezvehutano. Iyi antiviral zvinodhaka hazvirape huku. Ivo vanoita kuti zviratidzo zvisanyanya kuomesa nekudzikisira pasi hutachiona chiitiko. Izvi zvinobvumidza immune system yako kupora nekukurumidza.

Ndeupi mutarisiro wenguva refu?

Mutumbi unogona kugadzirisa akawanda kesi dzehukusi pachayo. Vanhu vanowanzo dzoka kuzviitiko zvakajairika mukati mevhiki imwe kana mbiri dzekuongororwa.

Kana chickenpox yangopora, vanhu vazhinji vanodzivirirwa kuhutachiona. Izvo hazvigone kumiswazve nekuti VZV kazhinji inogara yakarara mumuviri wemunhu ane hutano. Muzviitiko zvisingawanzoitika, zvinogona kubuda zvekare kukonzeresa chimwe chiitiko chehuku.

Izvo zvinowanzoitika kune shingles, chirwere chakaparadzaniswa chakakonzerwawo neVZV, kuti chiitike mushure menguva yekukura. Kana immune system yemunhu ikashomeka kwechinguva, VZV inogona kumisazve muchimiro cheshingles. Izvi zvinowanzoitika nekuda kwekukwegura kana kuve nechirwere chinopedza simba.

Huku ingu ingadzivirirwa sei?

Mushonga wekuku unodzivirira chickenpox mu98 muzana yevanhu vanogamuchira madhayeti maviri akakurudzirwa. Mwana wako anofanirwa kupfurwa kana ave pakati pemakore gumi nemaviri nemashanu zera. Vana vanowana booster pakati pemakore mana neatanhatu ekuberekwa.

Vana vakura nevakuru vasina kubayiwa kana kuburitswa vanogona kuwana mibairo yekubata mushonga. Sezvo huku yekuhuku inowanzo kuve yakanyanya kuoma kune vakuru vakuru, vanhu vasina kubayiwa jekiseni vanogona kusarudza kuwana iwo mabara gare gare.

Vanhu vasingakwanise kugamuchira mushonga uyu vanogona kuyedza kudzivirira hutachiona nekukanganisa kusangana nevanhu vane hutachiona. Asi izvi zvinogona kuoma. Chickenpox haigone kuzivikanwa nemablister ayo kusvikira yatove nekupararira kune vamwe kwemazuva.