Iwe Unogona Sei Kupa Ropa?

Zvemukati

• Iwe kangani iwe unogona kupa ropa?
• Pfupiso
• Inogona here mimwe mishonga kukanganisa kangani iwe kupa ropa?
• Pane chero munhu angapa?
• Chii chaungaite kugadzirira mupiro weropa?
• Hydrate
• Idya zvakanaka
• Chii chaungatarisira kana iwe uchipa ropa
• Nguva chinhu kune mamwe marudzi eropa mipiro
• Zvinotora nguva yakareba sei kuti izadze ropa rawakapa?
• Chinokosha

Kuchengetedza hupenyu kunogona kuve nyore sekupa ropa. Iyo nzira iri nyore, isina kuzvipira, uye isingarwadze kubatsira nharaunda yako kana vakawirwa nenjodzi kumwe kunhu kure nemusha.

Kuva mupi weropa kunogona kubatsira kwauri, zvakare. Sekureva kweMental Health Foundation, nekubatsira vamwe, kupa ropa kunogona kubatsira hutano hwako hwepanyama uye hwepamoyo.

Mumwe mubvunzo unowanzouya ndewokuti, kangani iwe unogona kupa ropa? Unogona here kupa ropa kana usiri kunzwa zvakanaka kana kana uri pane imwe mishonga? Verenga pamusoro kuti uwane mhinduro dzemibvunzo iyi uye nezvimwe.

Iwe kangani iwe unogona kupa ropa?

Iko kune chaiko mhando ina dzekupa ropa, uye yega yega ine yayo mirawo kune vanopa.

Mhando dzemipiro ndeidzi:

• rose ropa, rinova ndirwo rudzi rwekupiwa kweropa
• plasma
• maplatelet
• masero matsvuku eropa, anonziwo zvakapetwa kaviri masero matsvuku

Ropa rose ndere chipo chakapusa uye chakachinjika. Ropa rose rine masero matsvuku, masero machena, uye maplatelet zvese zvakamiswa mumvura inonzi plasma. Sekureva kweAmerican Red Cross, vanhu vazhinji vanokwanisa kupa ropa rakazara mazuva makumi mashanu nematanhatu.

Kupa masero matsvuku eropa - chinhu chakakosha cheropa chinoshandiswa mukuisirwa ropa muchigadzirwa panguva yekuvhiya - vanhu vazhinji vanofanirwa kumirira mazuva 112 pakati pezvipo. Rudzi urwu rwekupa ropa harugone kuitwa kanopfuura katatu pagore.

Vanopa vanhurume vari pasi pemakore gumi nemasere vanogona kupa masero matsvuku eropa kaviri chete pagore.

Maplatelet maseru anobatsira kuumba ropa uye kudzora kubuda kweropa. Vanhu vanogona kupa maplatelet kamwe chete pamazuva manomwe, kusvika makumi maviri nemana pagore.

Plasma-chete zvipo zvinowanzoitwa kamwe chete mazuva makumi maviri nemasere, kusvika gumi neshanu pagore.

Pfupiso

• Vanhu vazhinji vanokwanisa kupa ropa rose mushure memazuva makumi mashanu nematanhatu. Iyi ndiyo mhando yakajairika yeropa.
• Vanhu vazhinji vanogona kupa masero matsvuku eropa mazuva ese zana negumi nemaviri.
• Unogona kupa maplatelet kamwe chete pamazuva manomwe, kusvika makumi maviri nemana pagore.
• Iwe unogona kazhinji kupa plasma mazuva ese makumi maviri nesere, kusvika gumi neshanu pagore.
• Kana iwe ukapa mhando dzinoverengeka dzemipiro yeropa, izvi zvinodzikisa huwandu hwezvipo zvaunogona kupa pagore.

Inogona here mimwe mishonga kukanganisa kangani iwe kupa ropa?

Mimwe mishonga inogona kuita kuti usabvumirwe kupa, zvachose kana munguva pfupi. Semuenzaniso, kana parizvino uri kutora mishonga inorwisa mabhakitiriya, haugone kupa ropa. Paunenge wapedza nekosi yemishonga inorwisa mabhakitiriya, unogona kukodzera kupa.

Iyi inotevera rondedzero yemishonga inogona kukuita iwe usakodzere kupa ropa, zvichienderana nekuti wakazvitora sei munguva pfupi yapfuura. Urwu rwungori runyorwa rusaruro rwemishonga inogona kukanganisa kukodzera kwako kwemupiro:

• ropa rinoonda, kusanganisira antiplatelet uye anticoagulant zvinodhaka
• mishonga inorwisa mabhakitiriya kurapa chakasimba chinoshanda hutachiona
• acne acne, senge isotretinoin (Accutane)
• kurasikirwa bvudzi uye benign prostatic hypertrophy mishonga, senge finasteride (Propecia, Proscar)
• basal cell carcinoma mishonga yekenza yeganda, senge vismodegib (Erivedge) uye sonidegib (Odomzo)
• muromo psoriasis mishonga, senge acitretin (Soriatane)
• rheumatoid arthritis mishonga, senge leflunomide (Arava)

Kana iwe uchinyoresa kuti upe ropa, ive shuwa yekukurukura chero mishonga yaungangodaro wakatora mumazuva mashoma apfuura, vhiki, kana mwedzi.

Pane chero munhu angapa?

Sekureva kweAmerican Red Cross, pane zvimwe zvinodiwa maererano nekuti ndiyani anogona kupa ropa.

• Mumatunhu mazhinji, unofanirwa kunge uine makore angasvika gumi nemanomwe kuti upe maplatelet kana plasma uye unosvika makore gumi nematanhatu kuti upe ropa rose. Vechidiki vanopa vanogona kuve vanokodzera mune mamwe matunhu kana vane fomu rakasainwa revabereki. Iko hakuna wepamusoro zera muganho.
• Kune aya ari pamusoro marudzi erupiro, iwe unofanirwa kuyera anokwana kuita mapaundi zana.
• Iwe unofanirwa kunge uchinzwa mushe, usina kana kutonhora kana dzihwa zviratidzo.
• Iwe unofanirwa kuve wakasununguka pane chero akavhurika ekucheka kana maronda.

Vanopa masero matsvuku eropa vanowanzove nenzira dzakasiyana.

• Vanopa vanhurume vanofanirwa kuve vangangoita makore gumi nemanomwe ekuberekwa; hapana akapfupika kupfuura mashanu tsoka, 1 inch kureba; uye kuyera angangoita zana mapaundi.
• Vakadzi vanopa vanofanirwa kuve vangangoita 19 makore ekuberekwa; hapana mupfupi pamamita mashanu, mashanu masendimita pakureba; uye kuyera angangoita zana mapaundi.

Vakadzi vanowanzove nemazinga eropa akaderera pane evarume, ayo anoita kuti kusiyana kwevanhurume nevanhukadzi muhurongwa hwekupa.

Pane zvimwe zvinodiwa zvinogona kuita kuti usabvumirwe kupa ropa, kunyangwe ukasangana nezera, kureba, uye huremu zvinodiwa. Mune zvimwe zviitiko, zvakadaro, iwe unogona kuve unokodzera kupa pane imwe nguva inotevera.

Unogona kusakwanisa kupa ropa kana paine chinotevera chinoshanda kwauri:

• Zviratidzo kana dzihwa zviratidzo. Unofanirwa kunge uchinzwa zvakanaka uye uine hutano hwakanaka kuti upe.
• Tattoos kana kubooraizvo zviri pasi pegore. Kana iwe uine tattoo yekare kana kuboora uye uine hutano hwakanaka, unogona kukwanisa kupa. Kunetsekana ndiko kungangoita hutachiona nemasero kana simbi ichisangana neropa rako.
• Kubata. Iwe unofanirwa kumirira masvondo matanhatu mushure mekuzvara kuti upe ropa. Izvi zvinosanganisira kubvisa pamuviri kana kubvisa pamuviri.
• Enda kune dzimwe nyika dzine njodzi dzakanyanya dzemarariya. Kunyangwe kuenda kunze kwenyika kusingaite kuti iwe usakwanise, pane zvimwe zvirambidzo zvaunofanira kukurukura nenzvimbo yako yekupa ropa.
• Viral hepatitis, HIV, kana mamwe maSTD. Unogona kusapa kana wakayedza uine hutachiona hweHIV, ukaonekwa uine hepatitis B kana C, kana kurapwa chirwere che syphilis kana gonorrhea mugore rapfuura.
• Zvepabonde uye kushandisa zvinodhaka. Iwe haugone kupa kana iwe wakabaya jekiseni zvinodhaka zvisina kusarudzwa nachiremba kana kana iwe wakamboita bonde nekuda kwemari kana madhiragi.

Chii chaungaite kugadzirira mupiro weropa?

Kupa ropa inzira yakapusa uye yakachengeteka, asi pane matanho mashoma aunotora kuti ubatsire kudzikisa njodzi yechero dambudziko.

Hydrate

Zviri nyore kunzwa kushaya mvura mushure mekupa, saka inwa mvura yakawanda kana zvimwe zvinwiwa (kwete doro) usati uye mushure mekupa kwako kweropa.

Idya zvakanaka

Kudya chikafu chakafuma mune iron uye vhitamini C usati wabvisa kuchabatsira kugadzira kudonha kwemazinga esimbi anogona kuitika nemupiro weropa.

Vitamin C inogona kubatsira muviri wako kutora simbi-yakavakirwa simbi kubva kuzvikafu zvakaita se:

• bhinzi nenyemba
• nzungu nembeu
• mashizha ane mashizha, sepinashi, broccoli, uye collards
• mbatatisi
• tofu uye soya

Nyama, huku, hove nemazai zvakare zvine iron yakawanda.

Kwakanaka mavitamini C anosanganisira:

• michero yakawanda yemicrus
• mhando zhinji dzemabriji
• mavise
• yakasviba, miriwo yakasvibira

Chii chaungatarisira kana iwe uchipa ropa

Zvinongotora chete maminetsi gumi kuti upe pendi reropa rese - mupiro wakajairwa. Nekudaro, iwe paunofunga mukunyoresa uye kuongorora, pamwe nenguva yekudzoreredza, maitiro ese anogona kutora ingangoita maminetsi makumi mashanu nemashanu kusvika makumi matanhatu.

Panzvimbo yekupa ropa, iwe unofanirwa kuratidza fomu reID. Ipapo, iwe uchafanirwa kuzadza mubvunzo remibvunzo neruzivo rwako. Iri remubvunzo rinodawo kuziva nezve rako:

• nhoroondo yekurapa uye hutano
• mishonga
• kuenda kune dzimwe nyika
• zvepabonde
• chero kushandisa zvinodhaka

Iwe unozopihwa rumwe ruzivo nezve kupa ropa uye uchave nemukana wekutaura nemumwe munhu ari pakati nezve kukodzera kwemupiro wako uye zvaunotarisira.

Kana iwe uchikodzera kupa ropa, yako tembiricha, BP, kupomba, uye hemoglobin mazinga anozoongororwa. Hemoglobin ipuroteni reropa rinotakura okisijeni kunhengo dzako uye nyama.

Chipo chaicho chisati chatanga, chikamu cheruoko rwako, panotorwa ropa kubva, chinoshambwa uye kubviswa steril. Tsono nyowani nyowani inozoiswa mukati mutsinga paruoko rwako, uye ropa richatanga kuyerera richipinda muhomwe yekuunganidza.

Ipo ropa rako richikwevedzwa, unogona kuzorora. Dzimwe nzvimbo dzeropa dzinoratidza mabhaisikopo kana kuti terevhizheni inotamba kuti urambe uchivhiringidzika.

Kamwe kana ropa rako radhonzwa, bhandeji diki uye madhirezi anozoiswa paruoko rwako. Iwe uchazorora kwemaminitsi gumi nemashanu uye kupihwa keke rekudya kana chimwe chinhu chekunwa, uye unobva wasununguka kuenda.

Nguva chinhu kune mamwe marudzi eropa mipiro

Kupa masero matsvuku eropa, plasma, kana maplatelet kunogona kutora maminetsi makumi mapfumbamwe kusvika kumaawa matatu.

Munguva yekuita uku, sezvo chinhu chimwe chete chiri kubviswa muropa kuti chive chipo, zvimwe zvikamu zvinofanirwa kudzoserwa muropa rako mushure mekuparadzaniswa mumushini.

Platelet mipiro inoda kuti tsono iiswe mumaoko maviri kuti zviite izvi.

Zvinotora nguva yakareba sei kuti izadze ropa rawakapa?

Iyo nguva inotora kuzadza ropa kubva mupiro yeropa inogona kusiana kubva pamunhu kuenda kumunhu. Zera rako, kureba, huremu, uye hutano hwakakwana zvese zvinoita basa.

Sekureva kweAmerican Red Cross, plasma inowanzo zadzikiswa mukati memaawa makumi maviri nemana, nepo masero matsvuku eropa achidzokera kumazinga awo akaenzana mukati memasvondo mana kusvika matanhatu.

Ichi ndicho chikonzero nei uchifanira kumirira pakati pekupa ropa. Nguva yekumirira inobatsira kuona kuti muviri wako une nguva yakakwana yekuzadza plasma, maplatelet, uye masero matsvuku eropa usati waita mumwe mupiro.

Chinokosha

Kupa ropa inzira iri nyore yekubatsira vamwe uye pamwe kutoponesa hupenyu. Vanhu vazhinji vane hutano hwakanaka, pasina chero njodzi, vanogona kupa ropa rakazara mazuva ese makumi mashanu nematanhatu.

Kana usina chokwadi kana uchikodzera kupa ropa, taura nemupi wako wezvehutano kana kubata nzvimbo yekupa ropa kuti udzidze zvimwe. Nzvimbo yako yemunharaunda yekupa ropa inogona kukuudza kana mamwe marudzi eropa ari kudiwa zvakanyanya.