Chii chinonzi Cholangitis uye Inoitiswa Sei?
Zvemukati
- Mhedziso
- Zviratidzo zve cholangitis
- Kurapa cholangitis
- Zvinokonzera cholangitis
- Kuongorora cholangitis
- Matambudziko echolangitis
- Ndeapi maonero?
Mhedziso
Cholangitis iko kuzvimba (kuzvimba uye kutsvuka) mune bile duct. IAmerican Liver Foundation inotaura kuti cholangitis rudzi rwechiropa chirwere. Iyo inogona zvakare kuputswa zvakanyanya zvakanyanya uye kuzivikanwa seinotevera:
- primary biliary cholangitis (PBC)
- chikuru sclerosing cholangitis (PSC)
- yechipiri cholangitis
- immune cholangitis
Iyo bile ducts inotakura bile kubva pachiropa uye nduru kuenda mudumbu ura. Bira iruvara rwegirinhi kusvika rweyero-brown iyo inobatsira muviri wako kugaya uye kupinza mafuta. Izvo zvinobatsirawo kubvisa tsvina kubva muchiropa.
Kana iyo bile ducts ichipfuta kana kudzivirirwa, bile inogona kudzokera muchiropa. Izvi zvinogona kutungamira kukuvara kwechiropa uye mamwe matambudziko. Dzimwe mhando dze cholangitis dzakapfava. Dzimwe mhando dzinogona kuve dzakakomba uye dzinotyisidzira hupenyu.
Kune maviri makuru marudzi e cholangitis:
- Chirwere cholangitis chinoitika zvishoma nezvishoma nekufamba kwenguva. Inogona kukonzera zviratidzo pamusoro pemakore mashanu kusvika makumi maviri.
- Acute cholangitis inoitika kamwe kamwe. Inogona kukonzera zviratidzo kwenguva pfupi.
Zviratidzo zve cholangitis
Zviratidzo zvinoenderana nerudzii rwecholangitis rauinaro uye kwenguva yakareba sei. Munhu wese ane cholangitis anogona kunge aine zviratidzo nezviratidzo zvakasiyana. Vanopfuura makumi mashanu muzana yevanhu vanoonekwa kuti vane chirwere chisingaperi cholangitis havana zviratidzo.
Zvimwe zviratidzo zvekutanga zvechisingaperi cholangitis zvinogona kusanganisira:
- kuneta nekuneta
- ganda rinonhuwa
- maziso akaoma
- muromo wakaoma
Kana iwe uine chirwere chisingaperi cholangitis kwenguva yakareba, unogona kunge uine:
- kurwadziwa kumusoro kwekurudyi
- husiku hweziya
- tsoka dzakazvimba uye makumbo
- kusviba kweganda (hyperpigmentation)
- kurwadziwa kwemhasuru
- kurwadziwa kwepfupa kana kwemajoini
- kuputika (mvura iri mudumbu)
- mafuta anoisa (xanthomas) muganda rakakomberedza maziso nemaziso
- mafuta anoisa mumagokora, mabvi, zvanza, uye pasi petsoka
- manyoka kana kukora ura
- ivhu-rakapetana ura kufamba
- kuonda
- mamiriro ekuchinja uye matambudziko ekurangarira
Kana iwe une acute cholangitis, iwe unogona zvakare kunge uine zvimwe zviratidzo. Izvi zvinosanganisira kamwe kamwe zviratidzo zvakaita se:
- kupisa muviri zvakanyanya kudarika
- chills
- kusvotwa
- kurutsa
- kurwadziwa shure
- kurwadziwa pasi pemapfudzi
- kurwadziwa kusingafadzi kana kupwanya muchikamu chepamusoro kurudyi
- unopinza kana kutonhora kurwadziwa mukati medumbu
- yakaderera BP
- kuvhiringidzika
- yero yeganda uye maziso (jaundice)
Chiremba wako anogona kuwana zviratidzo zvecholangitis mune mamwe mativi emuviri. Izvi zvinosanganisira:
- kuzvimba kana kuwedzera chiropa
- kuzvimba kana kuwedzeredza spleen
- cholesterol yakawanda
- isingashandisi utachiona gland (hypothyroidism)
- asina kusimba uye anopwanya mapfupa (osteoporosis)
Kurapa cholangitis
Kurapa kwechirwere chisingaperi uye chakanyanya kunogona kunge kwakasiyana. Izvi zvinodaro nekuti izvo zvinokonzera cholangitis zvinosiyana. Kurapa kunoenderana zvakare nekukurumidza kwaunoonekwa uine cholangitis. Ose maviri marudzi anogona kutungamira kumatambudziko akakomba kana asina kurapwa.
Kurapa kwekutanga kwakanyanya kukosha kune chakakomba cholangitis. Chiremba wako anogona kukurudzira mishonga inorwisa mabhakitiriya kusvika kune (senge penicillin, ceftriaxone, metronidazole, uye ciprofloxacin).
Ivo vanogona zvakare kukurudzira maitiro muchipatara, senge:
- mvura inopinza
- bile duct abudise
Kusiyana neacute cholangitis, hapana mishonga inowanikwa yekurapa chisingaperi cholangitis. Mushonga unonzi ursodeoxycholic acid unogona kubatsira kudzivirira chiropa. Inoshanda nekuvandudza bile kuyerera. Izvo hazvirape cholangitis pachayo.
Kurapa uye kutarisira chisingaperi cholangitis kunosanganisira:
- kugadzirisa zviratidzo
- kuongorora chiropa chinoshanda
- Maitiro ekuvhura akavharidzirwa bile ducts
Maitiro ezvose zvisingaperi uye zvakanyanya cholangitis ndeaya:
- Endoscopic kurapa. Bhaluni dilation inogona kushandiswa kuvhura iyo ducts uye kuwedzera bile kuyerera. Izvi zvinobatsira kugadzirisa uye kudzivirira zviratidzo. Iwe ungangoda endoscopic kurapa kakawanda kurapa cholangitis. Iwe unogona kunge uine anesthesia izere kana yemuno (chiveve) usati waitwa.
- Percutaneous kurapwa. Izvi zvakafanana ne endoscopic therapy, asi iri kuburikidza neganda. Chiremba wako anozobaya nzvimbo yacho kana kukuisa pakurara usati waitwa.
- Kuvhiya. Chiremba wako anogona kubvisa chakavharirwa chikamu cheiyo bile duct. Kana, iwe unogona kunge uine stents yakaiswa mukati kuti uvhure kana kudurura iyo bile ducts. Iwe unenge uri pasi peanesthesia yakazara (wakarara) pakuvhiyiwa.
Zvinokonzera cholangitis
Kune huwandu hwakawanda hwezvakakonzera cholangitis. Dzimwe nguva chikonzero hachizivikanwe.
Chisingaperi cholangitis inogona kunge iri autoimmune chirwere. Izvi zvinoreva kuti immune system yako pachako inorwisa zvisizvo bile ducts. Izvi zvinokonzera kuzvimba.
Nekufamba kwenguva, kuzvimba kunogona kukonzera mavanga kana kukura kwemaviri matema mukati meiyo bile ducts. Iyo yekucheka inoita kuti ducts ive yakaoma uye yakatetepa. Vanogona zvakare kuvharira madhiri madiki.
Zvinokonzera acute cholangitis ndezvi:
- hutachiona hutachiona
- nduru
- blockages
- bundu
Zvakatipoteredza zvikonzero zvemhando mbiri dze cholangitis zvinosanganisira:
- hutachiona (bhakitiriya, hutachiona, fungi, kana zvipembenene)
- kusvuta
- makemikari
Njodzi zvinhu zvinogona kuwedzera mukana wako wekutora cholangitis:
- Kuva mukadzi. Chisingaperi cholangitis chinowanzoitika kune vakadzi.
- Zera. Inowanzoitika kune vanhu vakuru vari pakati pemakore makumi matatu nemakumi matanhatu.
- Genetics. Cholangitis inogona kumhanya mumhuri yako.
- Nzvimbo. Chirwere ichi chinowanzoitika muNorth America nekuchamhembe kweEurope.
Kuongorora cholangitis
Chiremba wako anogona kuongorora cholangitis nemiedzo uye scans. Zviratidzo zvinoverengeka zvinogona kuratidza mune zvinotevera kuongororwa kweropa:
- yakazara ropa kuverenga (CBC)
- chiropa chinoshanda bvunzo
- itsvo basa rekuyedza
- tsika yeropa
Scans dzinobatsira kuratidza kuyerera kweropa muchiropa uye zvimwe zvikamu zvemudumbu:
- X-ray (cholangiogram inoshandisa dhayi kuti itarise maruva e bile)
- MRI scan
- CT scan
- Ultrasound
Iwe ungangoda mimwe bvunzo senge weti, bile, kana zvituru sampuro.
Matambudziko echolangitis
Cholangitis inogona kutungamira kumatambudziko akakomba ehutano kana ikasarapwa. Matambudziko anosanganisira:
- Zvinetso zvechiropa. Cholangitis inogona kukonzera chironda kupera (cirrhosis). Izvi zvinogona kunonoka kushanda kwechiropa kana kutungamira kuchiropa kutadza. Izvo zvinowedzerawo njodzi yekenza yechiropa. Inogona kukonzera kuzvimba kwechiropa uye kuwedzerwa kweropa.
Ndeapi maonero?
Zviratidzo zvako nezviratidzo zvichasiyana kubva kune vamwe vanhu vane cholangitis. Mune zvimwe zviitiko, chikonzero chinogona kunge chisinga zivikanwe. Iwe haugone kudzivirira nguva dzose kuwana cholangitis.
Kurapa kwekutanga kunogona kubatsira iwe kuve nemhedzisiro iri nani. Izvo zvinobatsirawo kudzivirira zviratidzo uye zvinetswa. Ona chiremba wako nekukurumidza kana iwe uine chero zviratidzo, zvinosanganisira:
- kupindwa nechando
- marwadzo emudumbu
- yero yeziso uye ganda
- shanduko mukuzeya uye kubuda kwematumbu
Iwe unogona kunge usina kana zviratidzo zvachose. Kugara uchiongorora kunogona kukubatsira iwe kuti udzidze nezve hutano hwako hwechiropa nekureruka kweropa.
Dzimwe mhando dze cholangitis dzinogona kuve nyore kujekesa pamwe nekurapwa. Tora mishonga yese sekurairwa uye ona chiremba wako kune ese anoteedzera-ekugadzwa.
Iwe unogona kudzivirira kunetseka nekuchinja kwemazuva ese mararamiro sekurega kusvuta. Kudya kune hutano, kwakaringana uye kune yakawanda fiber kunogona kurerutsa cholangitis zviratidzo uye kudzivirira kusagadzikana. Taura nachiremba wako kana chiremba wezvekudya nezve chirongwa chakanakisa chekudya chako.