Septicemia

Zvemukati

• Chii chinokonzera septicemia?
• Ndezvipi zviratidzo zve septicemia?
• Matambudziko e septicemia
• Sepsis
• Sepic kuvhunduka
• Acute kufema kunetseka syndrome (ARDS)
• Septicemia inoonekwa sei?
• Kurapa kwe septicemia
• Pane imwe nzira here yekudzivirira septicemia?
• Ndeapi maonero?

Chii chinonzi septicemia?

Septicemia chirwere chakakomba cheropa. Iyo inozivikanwawo seyi chepfu yeropa.

Septicemia inoitika apo hutachiona hwehutachiona kumwe kunhu mumuviri, senge mapapu kana ganda, rinopinda muropa. Izvi zvine njodzi nekuti mabhakitiriya nehupfu hwazvo zvinogona kutakurwa kuburikidza neropa kuenda kumuviri wako wese.

Septicemia inogona kukurumidza kutyisidzira hupenyu. Inofanira kurapwa muchipatara. Kana ikasiiwa isina kurapwa, septicemia inogona kufambira mberi kune sepsis.

Septicemia uye sepsis hazvina kufanana. Sepsis chinetso chakakomba che septicemia. Sepsis inokonzera kuzvimba mumuviri wese. Uku kuzvimba kunogona kukonzera kuwanda kweropa uye kuvhara oxygen kuti isvike kunhengo dzakakosha, zvichikonzera kutadza kwemuviri.

National Institutes of Health inofungidzira kuti vanopfuura miriyoni imwe vekuAmerica vanowana sepsis yakaoma gore rega rega. Pakati pe28 uye 50 muzana yevarwere ava vanogona kufa nemamiriro acho.

Kana iko kuzvimba kuchiitika neakanyanya low BP, inonzi septic shock. Septic kuvhunduka kunouraya muzviitiko zvakawanda.

Chii chinokonzera septicemia?

Septicemia inokonzerwa nehutachiona mune chimwe chikamu chemuviri wako. Iyi hutachiona inowanzo kuve yakaoma. Mhando zhinji dzebhakitiriya dzinogona kutungamira kusepticemia. Iyo chaiyo sosi yehutachiona kazhinji haigone kutsanangurwa. Zvirwere zvinowanzoitika zvinotungamira kusepticemia ndeizvi:

• Urinary turakiti hutachiona
• zvirwere zvemapapu, zvakadai semabayo
• itsvo zvirwere
• hutachiona munzvimbo yemudumbu

Hutachiona hunobva muzvirwere izvi hunopinda muropa uye hunowanda nekukasira, zvichikonzera zviratidzo nekukurumidza.

Vanhu vatove muchipatara kune chimwe chinhu, senge kuvhiyiwa, vari panjodzi huru yekuita septicemia. Zvirwere zvechipiri zvinogona kuitika uri muchipatara. Hutachiona uhwu hunowanzo kuve nenjodzi nekuti mabhakitiriya anogona kunge atove asingagone kumushonga. Iwe uri zvakare panjodzi yakakwira yekuita septicemia kana iwe:

• vane maronda akakomba kana kutsva
• vadiki kana vakuru
• vane immune system yakadzikama, inogona kuitika kubva mumamiriro ezvinhu, seHIV kana leukemia, kana kubva pakurapwa senge chemotherapy kana majekiseni eSteroid.
• iva nekateti kana weti inopinza
• vari pane zvemaziso kufefetedza

Ndezvipi zviratidzo zve septicemia?

Zviratidzo zve septicemia zvinowanzotanga nekukurumidza zvakanyanya. Kunyangwe mumatanho ekutanga, munhu anogona kutaridza kurwara zvakanyanya. Vanogona kutevera kukuvara, kuvhiyiwa, kana humwe hutachiona hwenzvimbo, senge pneumonia. Zviratidzo zvekutanga zvakanyanya ndezvi:

• chills
• kupindwa nechando
• kufema zvakanyanya
• kukurumidza kurova kwemoyo

Zvimwe zviratidzo zvakakomba zvinotanga kubuda septicemia ichienderera pasina kurapwa kwakakodzera. Izvi zvinosanganisira zvinotevera:

• kuvhiringidzika kana kutadza kufunga zvakajeka
• kusvotwa uye kurutsa
• matsvuku matsvuku anowanikwa paganda
• yakaderedza weti vhoriyamu
• kusakwana kweropa kuyerera
• kuvhunduka

Zvakakosha kusvika kuchipatara ipapo kana iwe kana mumwe munhu achiratidza zviratidzo zve septicemia. Iwe haufanire kumirira kana kuyedza kurapa dambudziko kumba.

Matambudziko e septicemia

Septicemia ine yakawanda yezvinetso zvakakomba. Aya matambudziko anogona kuve anouraya kana akasiiwa asina kurapwa kana kana kurapwa kukanonoka kwenguva refu.

Sepsis

Sepsis inoitika kana muviri wako uine yakasimba immune mhinduro kune hutachiona. Izvi zvinotungamira mukuzvimba kwakapararira mumuviri wese. Inonzi sepsis yakaoma kana ichitungamira kukundikana kwenhengo.

Vanhu vane chirwere chisingaperi vari panjodzi yakakura yesepisi. Izvi zvinodaro nekuti vane immune system isina simba uye havagone kurwisa hutachiwana vega.

Sepic kuvhunduka

Kumwe kushushikana kwe septicemia kudonha kwakanyanya muropa. Izvi zvinonzi septic kuvhunduka. Uturu hunoburitswa nebhakitiriya muropa hunogona kukonzeresa kuyerera kweropa zvakanyanya, izvo zvinogona kukonzera kukuvara kwemitezo kana nyama.

Septic kuvhunduka ndeyekukurumidzira kwekurapa. Vanhu vane septic shock vanowanzo chengetwa muchipatara chevanotarisira zvakanyanya. Ungangoda kuiswa pane mweya wekufema, kana muchina wekufema, kana iwe uri mukuvhunduka kwekutyaira.

Acute kufema kunetseka syndrome (ARDS)

Chinhu chechitatu chesepticemia chakanyanya kufema kunetseka chirwere (ARDS). Ichi chiitiko chinotyisidzira hupenyu chinodzivirira oxygen yakakwana kuti isvike pamapapu ako neropa. Izvo zvinowanzo gumisira mune imwe nhanho yekukuvara kwemapapu zvachose. Inogona zvakare kukuvadza uropi hwako, zvichitungamira kumatambudziko ekurangarira.

Septicemia inoonekwa sei?

Kuongorora septicemia uye sepsis ndiwo mamwe ematambudziko makuru anotarisana navanachiremba. Zvinogona kuve zvakaoma kuwana chaicho chinokonzera hutachiona. Kuongororwa kunowanzo sanganisira yakawanda bvunzo.

Chiremba wako anoongorora zviratidzo zvako uye obvunza nhoroondo yako yekurapa. Vachaita ongororo yepanyama kutsvaga yakaderera BP kana muviri tembiricha. Chiremba anogona zvakare kutsvaga zviratidzo zvemamiriro ezvinhu anowanzoitika pamwe chete septicemia, kusanganisira:

• chirwere chemabayo
• yomumuzongoza
• cellulitis

Chiremba wako angangoda kuita bvunzo pamhando dzakawanda dzemvura kuti ubatsire kusimbisa hutachiona hwehutachiona. Izvi zvinogona kusanganisira zvinotevera:

• weti
• maronda akavharika uye maronda eganda
• mweya wekufema
• ropa

Chiremba wako anogona kutarisa masero ako uye maplatelet kuverenga uye zvakare kuraira bvunzo kuti uongorore kugwamba kweropa rako.

Chiremba wako anogona zvakare kutarisa iwo okisijeni uye kabhoni dhayokisaidhi muropa rako kana septicemia iri kukukonzera iwe kuve nenyaya dzekufema.

Kana zviratidzo zvehutachiona zvisina kujeka, chiremba wako anogona kuraira bvunzo kuti atarise zvakanyanya kune dzimwe nhengo uye nyama, se:

• X-ray
• MRI
• CT scan
• Ultrasound

Kurapa kwe septicemia

Septicemia iyo yatanga kukanganisa nhengo dzako kana zvinyama basa ndeyekurapa kwekukurumidzira. Inofanira kurapwa kuchipatara. Vanhu vazhinji vane septicemia vanobvumirwa kurapwa uye kupora.

Kurapa kwako kunoenderana nezvinhu zvinoverengeka, zvinosanganisira:

• zera rako
• hutano hwako hwese
• mamiriro ezvinhu ako
• kushivirira kwako kwemimwe mishonga

Mishonga inorwisa mabhakitiriya inoshandiswa kurapa hutachiona hunokonzera septicemia. Iko hakuna kazhinji kazhinji nguva yakaringana yekuona mhando yebhakitiriya. Pakutanga kurapwa kunowanzo shandisa "wide-spectrum" mishonga inorwisa mabhakitiriya. Izvi zvakagadzirirwa kushanda kurwisa huwandu hwakasiyana hwehutachiona kamwechete. Mishonga inorwisa mabhakitiriya inogona kushandiswa kana mabhakitiriya akaonekwa.

Iwe unogona kuwana zvinwiwa uye imwe mishonga mukati mekudzivirira kuchengetedza yako yeropa kana kudzivirira kuwonda kweropa kubva pakuumba. Iwe unogona zvakare kuwana okisijeni kuburikidza nemask kana mweya wekufema kana iwe ukaona nyaya dzekufema nekuda kwe septicemia.

Pane imwe nzira here yekudzivirira septicemia?

Hutachiona hutachiona ndicho chinonyanya kukonzera septicemia. Ona chiremba pakarepo kana iwe uchifunga kuti une chirwere ichi. Kana hutachiona hwako hwakanyatso kurapwa nemishonga inorwisa mabhakitiriya mumatanho ekutanga, unogona kukwanisa kudzivirira utachiona kupinda muropa rako. Vabereki vanogona kubatsira kuchengetedza vana kubva septicemia nekuona kuti vagara vachifambirana nejekiseni ravo.

Kana iwe uchitova neakakanganisa immune system, zvinotevera matanho anogona kubatsira kudzivirira septicemia:

• dzivisa kusvuta
• dzivisa zvinodhaka zvisiri pamutemo
• idya chikafu chine hutano
• kurovedza muviri
• geza maoko ako nguva dzose
• gara kure nevanhu vanorwara

Ndeapi maonero?

Kana ichionekwa kutanga, septicemia inogona kurapwa nemushonga. Kuedza kwekutsvaga kwakanangana nekutsvaga nzira dziri nani dzekuongorora mamiriro acho pakutanga.

Kunyangwe nekurapwa, zvinokwanisika kuve nekukuvara kwechigarire. Izvi zvinonyanya kuitika kune vanhu vane mamiriro ezvinhu asipo anokanganisa immune system yavo.

Pakave nezvakaitika zvakawanda zvekurapa mukuongororwa, kurapwa, kuongorora, uye kudzidziswa kwe septicemia. Izvi zvakabatsira kudzikisa huwandu hwevanhu vanofa. Sekureva kwechidzidzo chakaburitswa muCritical Care Medicine, huwandu hwevakafa muzvipatara kubva pasipisi yakadzikira kubva pa47 muzana (pakati pa1991 na1995) kusvika pa29 muzana (pakati pa2006 na2009).

Kana iwe ukava nezviratidzo zve septicemia kana sepsis mushure mekuvhiyiwa kana hutachiona, ita chokwadi chekutsvaga kurapwa ipapo ipapo.