Ebola virus: kuti yakauya sei, mhando uye maitiro ekuzvidzivirira

Zvemukati

• Mhando dzeEbola
• Zviratidzo zvikuru zvehutachiona
• Maitiro ekusimbisa kuongororwa
• Maitiro Ekutapurirana kweEbola
• Ungazvidzivirire sei kuEbola
• Zvokuita kana ukarwara neEbola
• Kurapwa kunoitwa sei

Zviitiko zvekutanga zvekufa zvakanyorwa nehutachiona hweEbola zvakaonekwa muCentral Africa muna 1976, apo vanhu vakasvibiswa kuburikidza nekubata nezvitunha zvemonkey.

Kunyangwe hazvo mabviro eEbola asina chokwadi, zvinozivikanwa kuti hutachiona huripo mune dzimwe mhando dzemabhata asingakure chirwere ichi, asi achikwanisa kuupfuudza. Nekudaro, zvinokwanisika kuti dzimwe mhuka, senge tsoko kana nguruve yemusango, idye michero yakashatiswa nematemwaremenzi uye, zvichidaro, inotapurira vanhu nekudya iyo yakasviba nguruve sekudya.

Mushure mekusvibiswa nemhuka, vanhu vanokwanisa kutapurira hutachiona pakati pavo mumate, ropa nezvimwe zvakavanzika mumuviri, senge urume kana ziya.

Ebola haina mushonga uye, nekudaro, zvakakosha zvikuru kudzivirira kutapukirwa kwehutachiona kubva kumunhu kuenda kumunhu kuburikidza nekuiswa muchipatara kwevarwere vari vega uye nekushandisa kwakakosha kwekudzivirira michina (PPE).

Mhando dzeEbola

Kune mhando shanu dzakasiyana dzeEbola, dzakatumidzwa zvinoenderana nedunhu ravakatanga kuoneka, kunyangwe chero mhando yeEbola ine huwandu hwekufa uye hunokonzeresa zviratidzo zvakafanana kuvarwere.

Mhando shanu dzinozivikanwa dzeEbola ndeidzi:

• Ebola Zaire;
• Ebola Bundibugyo;
• Ebola Ivory Coast;
• Ebola Reston;
• Ebola Sudan.

Kana munhu akatapukirwa nerudzi rumwe rwehutachiona hweEbola akararama, anova asinga dzivirirwe kuhutachiona ihwohwo, zvisinei hazvo haazvidzivirire kune mamwe marudzi mana, uye anogona kubatira Ebola zvakare.

Zviratidzo zvikuru zvehutachiona

Zviratidzo zvekutanga zvehutachiona hweEbola zvinogona kutora mazuva maviri kusvika makumi maviri nerimwe kuti zvionekwe mushure mekusvibiswa uye zvinosanganisira:

• Fivha iri pamusoro pe 38.3ºC;
• Kurwara kwegungwa;
• Huro inorwadza;
• Kukosora;
• Kuneta zvakanyanya;
• Musoro wakakomba.

Nekudaro, mushure mevhiki rimwe chete, zviratidzo zvinowanzo kuwedzera, uye zvinogona kuoneka:

• Kusvipa (kungava neropa);
• Dhairrhea (inogona kunge iine ropa);
• Huro inorwadza;
• Hemorrhages inotungamira mukubuda ropa kuburikidza nemhino, nzeve, muromo kana nzvimbo yepedyo;
• Ropa mavara kana mapundu paganda;

Uye zvakare, iri muchikamu chekuwedzera kwezviratidzo izvo shanduko dzehuropi dzinogona kuoneka dziri kutyisidzira hupenyu, zvichisiya munhu ari pakoma.

Maitiro ekusimbisa kuongororwa

Kuongororwa kweEbola kunoitwa kuburikidza nemuyedzo wevarabhoritari. Kuvapo kwemaImM antibodies kunogona kuoneka mazuva maviri mushure mekutanga kwezviratidzo uye kupera mukati memazuva makumi matatu negumi nematanhatu mushure mekutapukirwa.

Chirwere ichi chinosimbiswa nematanho chaiwo erabhoritari, akadai sePCR, achishandisa masampuli eropa maviri, chikamu chechipiri chiri maawa makumi mana mushure mekutanga.

Maitiro Ekutapurirana kweEbola

Kutapurirwa kweEbola kunoitika kuburikidza nekubata zvakananga neropa, mate, misodzi, ziya kana urume kubva kuvarwere vane mhuka nemhuka, kunyangwe mushure mekufa kwavo.

Pamusoro pezvo, kutapuriranwa kweEbola kunogona kuitikawo kana murwere akahotsira kana kukosora pasina kuchengetedza muromo nemhino, zvisinei, kusiyana nefuruwenza, zvinofanirwa kuve padyo zvakanyanya uye nekubata kakawanda kubata chirwere.

Kazhinji, vanhu vakambosangana nemurwere weEbola vanofanirwa kuongororwa kwevhiki nhatu nekuyera tembiricha yemuviri, kaviri pazuva uye, kana vaine fever iri pamusoro pe38.3º, vanofanirwa kubvumidzwa kuti vatange kurapwa.

Ungazvidzivirire sei kuEbola

Matanho ekudzivirira eutachiona hweEbola ndeaya:

• Dzivisa kuputika kwenzvimbo;
• Shamba maoko ako nesipo nemvura kakawanda pazuva;
• Gara kure nevarwere veEbola uye zvakare nevaya vakaurayiwa neEbola nekuti vanogona zvakare kutapurira chirwere ichi;
• Usadya 'nyama yemhuka', chenjera nemabhata anogona kunge akasvibiswa nehutachiona, sezvo ari matangi echisikigo;
• Usabata mvura yemumuviri yemunhu ane hutachiona, sveropa, marutsi, tsvina kana manyoka, weti, zvinyoro kubva mukukosora nekuhotsira uye kubva kunzvimbo dzakavanzika;
• Pfeka magurovhosi, mbatya dzerabha uye chifukidzo paunosangana nemunhu akasvibiswa, usingabate munhu uyu nekuuraya mishonga iyi mushure mekushandisa;
• Pisai hembe dzese dzemunhu akafa neEbola.

Sezvo hutachiona hweEbola hunogona kutora kusvika kumazuva makumi maviri nerimwe kuti huvepo, panguva yechirwere cheEbola zvinokurudzirwa kudzivirira kuenda kunzvimbo dzakakanganiswa pamwe nenzvimbo dzinogumira nyika idzi. Imwe nhanho inogona kubatsira ndeyekudzivirira nzvimbo dzeveruzhinji dzine huwandu hwakakura hwevanhu, nekuti hazvigare zvichizivikanwa kuti ndiani anogona kutapukirwa uye kutapukirwa kwehutachiona kuri nyore.

Zvokuita kana ukarwara neEbola

Izvo zvinokurudzirwa kuti uite kana uine hutachiona hweEbola ndeyekuchengeta chinhambwe kubva kuvanhu vese uye kutsvaga nzvimbo yekurapa nekukurumidza sezvazvinogona nekuti kurapwa nekukurumidza kunotanga, ndiko kuwedzera mikana yekupora. Chenjera zvakanyanya nekurutsa uye nemanyoka.

Kurapwa kunoitwa sei

Kurapa kwehutachiona hweEbola kunosanganisira kuchengetedza murwere akadirwa mvura nekupihwa chikafu, asi hapana kurapwa chaiko kunokwanisa kuporesa Ebola. Varwere vane hutachiona vanochengetwa vari vega muchipatara kuchengetedza hydration uye kudzora hutachiona hunogona kumuka, kudzikisa kurutsa uye kudzivirira kutapurira chirwere kune vamwe.

Vanotsvagurudza vari kudzidza kuti vagadzire sei mushonga unogona kudzikamisa hutachiona hweEbola uye mushonga unodzivirira Ebola, asi kunyangwe paine kufambira mberi kwesainzi, haisati yatenderwa kuti ishandiswe muvanhu.