Yakasarudzika mabvi kutsiva

Chikamu chakatsiviwa chemabvi kuvhiyiwa kutsiva chikamu chimwe chete chebvi rakakuvara. Inogona kutsiva chero chemukati (medial) chikamu, chekunze (chakasarudzika) chikamu, kana chikamu chemabvi.

Kuvhiya kutsiva iro rose mabvi akabatanidzwa kunodaidzwa zvachose mabvi kutsiva.

Kuvhiya kwakasarudzika kwemabvi kunobvisa zvinyama uye pfupa mumabvi akabatanidzwa. Izvo zvinoitwa kana arthritis iripo mune chikamu chete chemabvi. Idzo nzvimbo dzinotsiviwa neyakagadzirwa yekuisira, inonzi yekugadzira. Mamwe mabvi ako anochengetedzwa. Chikamu chemabvi chinotsiva chinowanzoitwa nezvidiki zvidiki, saka pane shoma nguva yekudzosa.

Usati wavhiyiwa, iwe unozopihwa mushonga unodzivirira kurwadziwa (kutindivadza). Iwe unenge uine imwe yemhando mbiri dzeanesthesia:

• General kutindivadza. Iwe unenge wakarara uye usina kurwadziwa panguva yekuita.
• Dunhu (musana kana musana) anesthesia. Uchave chiveve pasi pechiuno chako. Iwe zvakare uchawana mishonga yekuita kuti usununguke kana kunzwa kurara.

Chiremba anovhiya achacheka pamusoro pemabvi ako. Aya akacheka anenge matatu kusvika mashanu masendimita (7.5 kusvika 13 masentimita) kureba.

• Tevere, chiremba anovhiya anotarisa kubvi rose rakabatana. Kana paine kukuvara kune inopfuura chikamu chimwe chemabvi ako, ungangoda chinja chebvi kutsiva. Kazhinji yenguva izvi hazvidiwe, nekuti bvunzo dzakaitwa nzira isati yamboratidzwa iyi yakaratidza kukuvara uku.
• Bhonzo rakakuvadzwa uye zvinyama zvinobviswa.
• Chikamu chakagadzirwa kubva mupurasitiki nesimbi chinoiswa mumabvi.
• Kana chikamu chacho chave munzvimbo chaicho, chakasungirirwa nesamende bone.
• Ronda rakavharwa nekusona.

Chikonzero chakajairika chekuti mabvi akabatanidzwa kutsiva marwadzo eArthritis.

Anopa hutano hwako anogona kupa mukana wekubatanidza mabvi kana:

• Iwe haugone kurara kuburikidza nehusiku nekuda kwekurwadziwa kwemabvi.
• Kurwadziwa kwemabvi ako kunotadzisa iwe kuita zviitiko zvezuva nezuva.
• Marwadzo ako emabvi haana kuve nani nemamwe marapirwo.

Iwe unozofanirwa kunzwisisa kuti kuvhiyiwa uye kupora kunenge kwakaita sei.

Yakasarudzika mabvi arthroplasty inogona kunge iri sarudzo yakanaka kana uine arthritis mune rimwe chete divi kana chikamu chemabvi uye:

• Iwe wakura, wakaonda, uye haunyanye kushanda.
• Iwe hauna arthritis yakaipa kwazvo kune rimwe divi rebvi kana pasi pemabvi.
• Une hushoma hushoma mumabvi.
• Iwe une yakanaka yekufamba yekufamba mumabvi ako.
• Mitsara mumabvi ako yakagadzikana.

Zvisinei, vanhu vazhinji vane mabvi arthritis vanovhiyiwa kunonzi yakazara mabvi arthroplasty (TKA).

Knee kutsiva inowanzoitwa muvanhu vane makore makumi matanhatu zvichikwira. Havasi vanhu vese vanogona kuve neparutivi mabvi kutsiva. Unogona kusave mukwikwidzi akanaka kana mamiriro ako akanyanyisa. Zvakare, mamiriro ako ekurapa uye epanyama anogona kutendera iwe kuti uve nemaitiro acho.

Ngozi dzekuvhiya uku dzinosanganisira:

• Ropa rinovhara
• Mvura inovaka mumabvi akabatanidzwa
• Kukundikana kwezvikamu zvekutsiva kuti ubatanidze pamabvi
• Tsinga uye yeropa kukuvara
• Marwadzo nekupfugama
• Reflex yekunzwira tsitsi dystrophy (zvisingawanzoitika)

Nguva dzose udza mupi wako kuti ndeapi madhiragi auri kutora, anosanganisira mahebhu, zvinowedzerwa, uye mishonga yakatengwa pasina mushonga.

Pakati pevhiki mbiri usati wavhiyiwa:

• Gadzirira imba yako.
• Kumbira mupi wako kuti ndeapi mishonga iwe yaunogona kutora pazuva rekuvhiyiwa kwako.
• Iwe unogona kukumbirwa kumira kutora mushonga izvo zvinoita kuti zviomere iro ropa rako kugwamba. Izvi zvinosanganisira aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin), naproxen (Naprosyn, Aleve), vatete veropa vakaita sewarfarin (Coumadin), nemimwe mishonga.
• Ungangoda kumira kutora chero mishonga inonetesa immune system yako, kusanganisira Enbrel uye methotrexate.
• Kana iwe uine chirwere cheshuga, chirwere chemwoyo, kana mamwe marapirwo, chiremba wako anovhiya anokukumbira kuti uone mupi anokubata iwe nekuda kwemamiriro aya.
• Udza mupiki wako kana wanga uchinwa doro rakawanda (zvinopfuura imwechete kana zviviri zvinwiwa pazuva).
• Ukasvuta, unofanirwa kumira. Kumbira vanokupa rubatsiro. Kusvuta kunononoka kupora uye kupora.
• Rega mupi wako azive kana iwe ukawana kutonhora, dzihwa, fivha, herpes breakout, kana chimwe chirwere usati wavhiyiwa.
• Unogona kuda kushanyira chiremba wepanyama usati wavhiyiwa kuti udzidze maekisesaizi anogona kukubatsira kupora.
• Dzidzira kushandisa tsvimbo, kufamba, madondoro, kana wiricheya.

Pazuva rekuvhiyiwa kwako:

• Unogona kuudzwa kuti usanwa kana kudya chero chinhu kwemaawa matanhatu kusvika gumi nemaviri maitiro acho asati aitwa.
• Tora mishonga yawakaudzwa nemupi wako nekumwa mvura.
• Mupiki wako anokuudza iwe kuti usvike nguvai kuchipatara.

Unogona kukwanisa kuenda kumba musi iwoyo kana kuda kugara muchipatara kwezuva.

Iwe unogona kuisa yako izere huremu pamabvi ako ipapo.

Mushure mokudzokera kumba, unofanira kuedza kuita izvo chiremba wako anotaurira iwe. Izvi zvinosanganisira kuenda kuchimbuzi kana kutora kufamba munzira dzerubatsiro. Iwe zvakare uchazoda kurapwa kwemuviri kuti uvandudze huwandu hwekufamba uye kusimbisa mhasuru dzakakomberedza ibvi.

Vanhu vazhinji vanopora nekukurumidza uye vane marwadzo mashoma pane zvavakaita vasati vavhiyiwa. Vanhu vane chikamu chemabvi chinotsiva vanopora nekukurumidza kupfuura avo vane rakazara mabvi kutsiva.

Vanhu vazhinji vanokwanisa kufamba vasina tsvimbo kana kufamba mukati memasvondo matatu kusvika mana mushure mekuvhiyiwa. Iwe unozoda kurapwa kwemuviri kwemwedzi mitatu kana mina.

Mazhinji mafomu ekurovedza muviri akanaka mushure mekuvhiyiwa, kusanganisira kufamba, kushambira, tenesi, gorofu, uye kuchovha bhasikoro. Nekudaro, iwe unofanirwa kudzivirira zviitiko zvine simba-zvakanyanya sekumhanya.

Kudzorera mabvi kutsiva kunogona kuva nemhedzisiro yakanaka kune vamwe vanhu. Nekudaro, iyo isina kuiswazve chikamu chemabvi inogona kuramba ichidonha uye ungangoda yakazara mabvi kutsiva mumugwagwa. Kusarura mukati kana kunze kwekunze kune mibairo yakanaka kusvika makore gumi mushure mekuvhiyiwa. Chikamu patella kana patellofemoral kutsiva haina mhedzisiro yakanaka kwenguva refu sekusarudzika mukati kana kunze kwekutsiva. Iwe unofanirwa kukurukura nemupi wako kana iwe uri mukwikwidzi wekusarudzira ibvi kutsiviwa uye kuti chiyero chebudiriro chiri chako mamiriro.

Unicompartmental ibvi arthroplasty; Knee kutsiva - kukwana; Unicondylar ibvi kutsiva; Arthroplasty - unicompartmental ibvi; UKA; Zvishoma zvinokanganisa chikamu chinotsiviwa nemabvi

• Ibvi rakabatana
• Chimiro chemubatanidzwa
• Yakasarudzika mabvi kutsiva - akateedzana

Althaus A, Yakareba WJ, Vigdorchik JM. Robotic unicompartmental ibvi arthroplasty. Mune: Scott WN, ed. Insall & Scott Kuvhiya kweKnee. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2018: chits. 163.

Jevsevar DS. Kurapa kweosteoarthritis yemabvi: humbowo-hwakavakirwa nhungamiro, 2nd edition. J Am Acad Orthop Kuvhiya. 2013; 21 (9): 571-576. PMID: 23996988 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23996988.

Mihalko WM. Arthroplasty yemabvi. Mu: Azar FM, Beaty JH, Kanale ST, eds. Kushanda kwaCampbell Orthopedics. 13 ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2017: chits. 7.

Weber KL, Jevsevar DS, McGrory BJ. AAOS Clinical Practice Guideline: kuvhiya manejimendi yemaosteoarthritis emabvi: humbowo-hwakavakirwa nhungamiro. J Am Acad Orthop Kuvhiya. 2016; 24 (8): e94-e96. PMID: 27355287 www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27355287.