Kushungurudzika Kwehucheche uye Kurwara Kusingaperi Kwakabatana?

Zvemukati

• Kunyatso tarisa maACE
• Zvinotaurwa neongororo
• Pedyo neimba
• Kukanganisa kwenzira dzeACE
• Kutarisana neACE munzvimbo yekiriniki
• Chii chinotevera?

Chinyorwa ichi chakagadzirwa pamwe chete nemubatsiri wedu. Izvo zvirimo ndezve chinangwa, zvekurapa zvakaringana, uye zvinonamatira kune Healthline edhisheni maitiro uye marongero.

Tinoziva kuti zviitiko zvinoshungurudza zvinogona kukonzeresa hutano hwepfungwa nemuviri mukukura. Semuenzaniso, tsaona yemotokari kana kurwiswa nechisimba kunogona kutungamira mukushushikana, kushushikana, uye post-traumatic stress disorder (PTSD) mukuwedzera kukuvara kwemuviri.

Asi zvakadiniko nekushungurudzika kwepfungwa muhudiki?

Tsvagiridzo yakaitwa mukati memakore gumi apfuura iri kujekesa maratidziro ezvakaipa zviitiko zvevacheche (ACEs) zvinogona kukanganisa hosha dzakasiyana siyana mushure mehupenyu.

Kunyatso tarisa maACE

MaACE zviitiko zvakashata zvinoitika mukati memakore gumi nemasere ehupenyu. Vanogona kusanganisira zviitiko zvakasiyana sekugashira kana kupupurira kushungurudzwa, kuregeredzwa, uye nemhando dzakasiyana dzekusashanda mukati memba.

Chidzidzo cheKaiser chakaburitswa muna1998 chakawana kuti, sezvo huwandu hweESE muhupenyu hwemwana huchiwedzera, ndihwo hunowedzera mukana we "kuwanda kwenjodzi yezvikonzero zvezvikonzero zvekufa kwevanhu vakuru," sehosha yemwoyo, gomarara, mapapu asingaperi. chirwere, uye chirwere chechiropa.

Kumwe kuongorora kwekutambudzika-kuziviswa kwevakapona mukushungurudzika kwehudiki kwakawana kuti avo vane yakakwira ACE mamaki vanogona zvakare kuve panjodzi huru yezvirwere zve autoimmune senge rheumatoid arthritis, pamwe nekurwadziwa nemusoro kazhinji, kushaya hope, kushushikana, uye kushushikana, pakati pevamwe. Kune zvakare humbowo hwekuti kusangana ne "traumatic chepfu kunetseka" kunogona kukonzera shanduko mune immune system.

Mufungo uyu ndewekuti kushungurudzika kwepfungwa kwakanyanya kunokonzera shanduko dzinoverengeka mumuviri.

PTSD muenzaniso wakanaka wedzidziso iyi mukuita. Zvikonzero zvinowanzoitika zvePTSD zvinowanzove zvimwe zvezviitiko zvakafanana zvinozivikanwa mubvunzo remibvunzo yeASCE - kushungurudzwa, kuregeredzwa, tsaona kana dzimwe njodzi, hondo, nezvimwe. Nzvimbo dzehuropi dzinoshanduka, zvese muchimiro uye mashandiro. Zvikamu zvehuropi zvakanyanya kubatwa muPTSD zvinosanganisira amygdala, hippocampus, uye iyo ventromedial prefrontal cortex. Idzi nzvimbo dzinogadzirisa ndangariro, manzwiro, kushushikana, uye kutya. Kana dzikatadza kushanda, izvi zvinowedzera kuitika kwekupenga uye kusagadzikana, kuisa huropi hwako pakangwarira kuona njodzi.

Kune vana, kushungurudzika kwekushungurudzika kunokonzera shanduko dzakafanana kune idzo dzinoonekwa muPTSD. Trauma inogona kushandura iyo yemuviri kushushikana yekupindura sisitimu mumagetsi akakwirira kwehupenyu hwese hwemwana.

Nekudaro, iko kuwedzera kwekuzvimba kubva kwakakwidziridzwa kushushikana mhinduro uye mamwe mamiriro.

Kubva pamaonero ehunhu, vana, vachiri kuyaruka, uye vanhu vakuru vakasangana nekushushikana mumuviri uye nepfungwa vanogonawo kuve nemikana yekutora nzira dzisina hutano dzakadai sekusvuta, kushandisa zvinodhaka, kudya zvakanyanya, uye hupombwe. Aya maitiro, mukuwedzera kune yakakwidziridzwa ekupindurika mhinduro, inogona kuvaisa padanho repamusoro rekuvandudza mamwe mamiriro.

Zvinotaurwa neongororo

Ongororo ichangoburwa kunze kweiyo CDC-Kaiser yekuongorora yakaongorora mhedzisiro yemamwe marudzi enjodzi muhupenyu hwepakutanga, pamwe nezvinogona kutungamira kune zvirinani kune avo vakasangana nenjodzi. Nepo kutsvagurudza kwakawanda kwakanangana nekushungurudzika kwemuviri uye mamiriro ehutano husingaperi, zvidzidzo zvakawandisa zviri kuongorora kubatana pakati pekunetseka kwepfungwa sechinhu chekufungidzira chechirwere chisingaperi mushure mehupenyu.

Semuenzaniso, chidzidzo chakaburitswa mumagazini Clinical uye Ongororo Rheumatology muna 2010 chakaongorora huwandu hwefibromyalgia muvakapona mukuparadzwa kweHolocaust, vachienzanisa kuti vangangodaro vakapona vangave nemamiriro vachipesana neboka rinodzora rezera ravo. Vakapukunyuka kuurayiwa neHolocaust, vanotsanangurwa muchidzidzo ichi sevanhu vaigara muEurope panguva yehutongi hweNazi, vakapfuura nekaviri mukana wekuti vave nefibromyalgia sevezera ravo.

Ndeapi mamiriro ezvinhu anogona kukonzerwa nekushungurudzika kwehudiki? Izvo zvishoma kujeka izvozvi. Mamiriro ezvinhu mazhinji - kunyanya kusagadzikana kwetsinga uye autoimmune - achiri asina chikonzero chimwe chete chinozivikanwa, asi humbowo hwakawanda huri kuratidza maACE sekutamba basa rakakosha mukusimudzira kwavo.

Parizvino, pane zvimwe zvakasarudzika zvinongedzo kune PTSD uye fibromyalgia. Mimwe mamiriro akasunganidzwa neACEs anogona kusanganisira chirwere chemoyo, kutemwa nemusoro uye migraines, gomarara remapapu, chirwere chisingaperi chekudzivirira mapapu (COPD), chirwere chechiropa, kushushikana, kushushikana, uye kunyongana kwekurara.

Pedyo neimba

Kwandiri, urwu rudzi rwekutsvagisa runonyanya kufadza uye rwakanakisa pachako. Semunhu akapona mukushungurudzwa nekuregeredzwa muhudiki, ndine mamakisi akanaka kwazvo eACE - zvisere kubva pazvinokwanisika 10. Ini ndinoraramawo nemhando dzakasiyana dzehutano husingaperi, kusanganisira fibromyalgia, systemic vechidiki arthritis, uye asthma, kungodoma mashoma. , iyo inogona kana isingabatanidze nekushungurudzika kwandakaita ndichikura. Ini zvakare ndinogara nePTSD semhedzisiro yekushungurudzwa, uye inogona kuve yese inosanganisira.

Kunyangwe semunhu mukuru, uye makore mazhinji mushure mekugura kusangana neanondishungurudza (amai vangu), ini ndinowanzo rwisana ne hypervigilance. Ini ndakanyatso svinura nezve kwandikomberedza, ndichigara ndichiita chokwadi chekuti ndinoziva uko kwokubuda kuri. Ini ndinotora pane zvidiki zvidiki izvo vamwe vangangodaro vasingaite, senge matatoo kana mavanga.

Ikozve kune zvinokamhina. Zvinokanganisa zvinogona kusiyanisa, uye izvo zvinogona kundimisidzira imwe nguva zvinogona kusandimutsa ini inotevera, saka zvinogona kuve zvakaoma kutarisira. Chikamu chinonzwisisika chehuropi hwangu chinotora chinguva kuti chiongorore mamiriro acho ezvinhu uye chinoziva kuti hapana kutyisidzira kuri padyo. Izvo zvikamu zvePTSD-zvakakanganiswa zvehuropi hwangu zvinotora nguva yakareba kuti zvione izvozvo.

Parizvino, ndinonyatso kurangarira zviitiko zvekushungurudzwa, kusvika pakukwanisa kunhuwidza kunhuwirira kubva mumba umo kushungurudzwa kwakaitika kana kunzwa kukanganiswa kwekurohwa. Muviri wangu wese unorangarira zvese nezvekuti zviono izvi zvaitamba sei apo huropi hwangu huchiita kuti ndizviratidze zvakare uye zvakare. Kurwisa kunogona kutora mazuva kana maawa kuti uwanezve kubva.

Tichifunga nezve iyo yakazara-muviri mhinduro kune chiitiko chepfungwa, hazvina kundiomera kuti ndinzwisise kuti kurarama kuburikidza nekushungurudzika kunogona kukanganisa zvakadii kupfuura hutano hwepfungwa chete.

Kukanganisa kwenzira dzeACE

Imwe tsoropodzo yematanho eACE ndeyekuti bvunzo remibvunzo rakamanikana. Semuenzaniso, muchikamu chine chekuita nekushungurudzwa nekushungurudzwa pabonde, kuti upindure hongu, mubati zvisina kufanira anofanira kunge aine makore mashanu kana kukukura uye anofanira kunge akaedza kana kusangana. Nyaya iripano ndeyekuti nzira zhinji dzekushungurudzwa kwepabonde kwevana dzinoitika kunze kwekukanganisa uku.

Kune mamwewo marudzi mazhinji ezvakaipa zvisina kuverengwa parizvino nemubvunzo weACE, senge mhando dzedzvinyiriro yesystem (semuenzaniso, rusaruraganda), hurombo, uye kurarama nechirwere chisingaperi kana chinonetesa semwana.

Kupfuura izvozvo, iyo ACE bvunzo haiise zvakashata zvehujaya zviitiko mumamiriro nezvakanaka. Kunyangwe kusangana nekushungurudzika, kwakaratidza kuti kuwana kwehukama hwehukama hunotsigira nenharaunda kunogona kuva nehunhu hwakanaka kwenguva refu pahutano hwepfungwa nemuviri.

Ndinozvitora semunhu akagadziridzwa, kunyangwe paine nguva yakaoma yemwana. Ndakakurira ndoga ndoga uye ndaisave nenharaunda kunze kwemhuri yangu. Chandaive nacho, zvakadaro, vaive gogo vakuru vaine hanya neni zvakanyanya. Katie Mae akashaya pandaive nemakore gumi nerimwe kubva pamatambudziko e multiple sclerosis. Kusvika panguva iyoyo, zvakadaro, anga ari wangu munhu.

Nguva refu ndisati ndarwara nemhando dzakasiyana dzehutano husingaperi, Katie Mae aigara ari iye munhu mumwe chete mumhuri yangu wandaitarisira kuona. Pandakarwara, zvaiita sekunge isu tese tainzwisisana padanho risinganzwisiswe nemumwe Akakurudzira kukura kwangu, akandipa nzvimbo isina njodzi, uye akakurudzira mweya weupenyu hwese wekudzidza uyo unoramba uchindibatsira nhasi.

Kunyangwe paine matambudziko andinosangana nawo, ndisina ambuya vangu vakuru handina mubvunzo kuti maonerwe andinoitwa uye nekusangana nenyika zvingave zvakasiyana - uye zvakanyanya kushata.

Kutarisana neACE munzvimbo yekiriniki

Nepo kumwe kutsvagurudza kuchidikanwa kuti utsanangure zvizere hukama huripo pakati pemaCE uye chirwere chisingaperi, pane matanho anogona kutorwa navanachiremba nevanhu kuti vaongorore nhoroondo dzehutano nenzira yakazara.

Kune vanotanga, vatapi vezvehutano vanogona kutanga kubvunza mibvunzo nezve zvakapfuura zvekushungurudzika mumuviri uye pamoyo panguva yega yega yekushanya - kana, kunyangwe zvirinani, panguva yekushanya.

"Hakuna kukwana kwakaringana kunobhadharwa mu-kiriniki kune zviitiko zvevacheche uye maitiro avanoita hutano," akadaro Cyrena Gawuga, PhD, uyo akanyora kunyora ongororo yegore ra2012 nezvehukama pakati pekushushikana kwehupenyu hwepakutanga uye syndromes dzekutambudzika kusingaperi.

“Zviyero zvekutanga seACE kana kunyangwe kubvunza zvinogona kuita misiyano yakakomba - tisingataure mukana webasa rekudzivirira zvichibva munhoroondo yekutambudzika nezviratidzo. " Gawuga akataura zvakare kuti pachine imwe tsvagurudzo inodiwa kudzidza kuti mamiriro ezvehupfumi pamwe nehuwandu hwevanhu zvinogona sei kuunza zvimwe zvikamu zveACE.

Nekudaro, izvi zvakare zvinoreva kuti vanopa vanofanirwa kuve vanoshungurudzwa-vanoziviswa kuti vabatsire zvirinani avo vanozivisa zvakashata zviitiko zvehujaya.

Kune vanhu vakadai seni, izvi zvinoreva kuve pachena pane zvinhu zvatakasangana nazvo tiri vana nevechidiki, izvo zvinogona kunetsa.

Sevapukunyuki, tinowanzonzwa kunyara nekushungurudzwa kwatakaitwa kana kunyangwe maitiro atakaita kushungurudzika. Ini ndakavhurika kwazvo nezvekushungurudzwa kwangu mukati medunhu rangu, asi ndinofanira kubvuma kuti ini handina kunyatso kuburitsa yakawanda yacho nevanondipa hutano kunze kwekurapa. Kutaura nezvezviitiko izvi kunogona kuvhura nzvimbo yemimwe mibvunzo, uye iyo inogona kunetsa kubata.

Semuenzaniso, pane yakasarudzika neurology kusarudzwa ndakabvunzwa kana pangave nekukuvara kumusana wangu kubva kune chero zviitiko. Ini zvechokwadi ndakapindura hongu, uyezve ndaifanira kujekesa pane izvo. Kuva nekutsanangura zvakaitika kwakanditora kuenda kunzvimbo yemanzwiro yaive yakaoma kuvemo, kunyanya kana ndichida kunzwa kugoneswa mukamuri yekubvunzo.

Ndakaona kuti maitiro ekufunga anogona kundibatsira kubata zvinonetsa manzwiro. Kufungisisa kunyanya kunobatsira uye kwakaratidzwa uye kukubatsira zviri nani kudzora manzwiro. Zvandinofarira maapplication eizvi Buddhify, Headspace, uye Calm - yega yega ine sarudzo huru kune vanotanga kana vashandisi vemberi. Buddhify zvakare ine maficha ekurwadziwa uye chirwere chisingaperi icho ini pachezvangu chandinowana chinoshamisa kubatsira.

Chii chinotevera?

Kunyangwe paine maburi mune zviyero zvinoshandiswa kuyera maACE, anomiririra yakakosha nyaya yehutano hweveruzhinji. Nhau dzakanaka ndedzekuti, nekuwanda, maACE anonyanya kudzivirirwa.

inokurudzira nzira dzakasiyana siyana dzinosanganisira masangano ekudzivirira mhirizhonga yenyika uye emunharaunda, zvikoro, uye nevanhu kuti vabatsire kugadzirisa nekudzivirira kushungurudzwa nekuregeredzwa muhudiki.

Kungofanana nekuvaka nharaunda dzakachengeteka uye dzinotsigira dzevana kwakakosha mukudzivirira maACE, kugadzirisa nyaya dzekuwana kwehutano hwepanyama uye hwepfungwa kwakakosha mukutaura kwavari.

Shanduko hombe inoda kuitika? Varwere uye vanopa vanofanira kutora zvinoshungurudza zvakaitika muhudiki zvakanyanya. Kana tangoita izvozvi, tinozokwanisa kunzwisisa kubatana kuri pakati pekurwara nekushungurudzika - uye pamwe tichidzivirira nyaya dzehutano kuvana vedu mune ramangwana.

Kirsten Schultz munyori kubva kuWisconsin uyo anopokana tsika dzebonde uye dzechikadzi. Kubudikidza nebasa rake sechirwere chisingaperi uye murwiri wehurema, ane mukurumbira wekubvarura zvipingaidzo asi achifunga zvine mutsigo kunovaka. Iye achangobva kuvamba Zvepabonde Zvisingaperi, izvo zvinokurukura pachena kuti kurwara nekuremara zvinokanganisa sei hukama hwedu nesu nevamwe, kusanganisira - iwe wakazvifungidzira - bonde! Unogona kudzidza zvakawanda nezve Kirsten uye Zvepabonde Bonde pa chirooppi.org uye utevere iye mberi Twitter.