Chii chinonzi Abulia?

Zvemukati

• Mhedziso
• Zviratidzo zveabulia
• Zvinokonzera abulia
• Kuongorora abulia
• Kurapa abulia
• Mamiriro ezvinhu ane hukama naabulia
• Ndeapi maonero?

Mhedziso

Abulia chirwere chinowanzoitika mushure mekukuvara kune imwe nzvimbo kana nzvimbo dzehuropi. Inobatana nemaronda ehuropi.

Kunyange abulia inogona kuvapo yega, inowanzo kuwanikwa pamwe chete nezvimwe zvinetswa. Aya matambudziko anogona kunge ari eurourological kana psychiatric mune zvakasikwa.

Abulia inzvimbo isingazivikanwe zvakanyanya uye inosarudzwa nekusava nehanya kwakasimba. Izvi zvinogona kukonzera kushomeka kwekukurudzira, uye vazhinji vane abulia vanonetseka nenyaya dzekuda, kuda, kana kutyaira.

Avo vane abulia vanoona kushomeka kushoma zvisinei neyakajairika manzwiro, kuziva, uye kugona. Mumwe munhu ane abulia ane zvishuwo, asi anogona kunetseka kuti aite izvo zvinodiwa kuti azadzise zvinangwa zvavanoshuvira.

Abulia yakajairika asi inowanzo kanganiswa nedzimwe nyaya dzine chekuita nehuropi. Pane zvinogona kurapwa nzira, asi zvakakosha kuti chimiro ichi chionekwe nenzira kwayo kuti ugamuchire kurapwa.

Kunyangwe kukosha kwekuongororwa, mamiriro aya anga asinganyanyo kubvumwa. Zvisinei, mumakore achangopfuura, kukurukurirana nekutsvakurudza kwakapoteredza abulia kuongororwa kwakawedzera.

Zviratidzo zveabulia

Munhu ane abulia anoratidza zviratidzo zvinosanganisira manzwiro uye maitiro ekuchinja. Mamiriro aya haakonzerwe nematanho akaderedzwa ekuziva, kutarisisa, kana kugona mutauro.

Zviratidzo zvinogona kusanganisira:

• kurasikirwa nekugadzirwa, kushanda nesimba, uye kutanga
• kusava nehanya kwepfungwa
• kushomeka kwezvirongwa uye zvinangwa
• kushoma kana kusavapo kwekutaura kana kuita
• kushayikwa kwemanzwiro ekupindura kuzviitiko zvakakosha zvehupenyu
• pfungwa shoma-dzinotarisana nezvinangwa
• kuderedzwa kufarira munharaunda
• kutarisisa
• kuve nyore kutsauswa

Vaya vane abulia vanogona kutsanangura zvinangwa, zvido, kana zvirongwa zvavanazvo. Zvisinei, vanowanzozviita nenzira isinganyanyi kukura uye kwenguva pfupi, vachiratidza zviratidzo zvekutanga zvekusakendenga.

Mhosva nyoro dzeabulia dzakajairika kupfuura dzakakomba. Kazhinji zvinowanzoitika kune vanhu vakura vane kusagadzikana kwepfungwa, nyaya dzetsinga, uye mamwe mamiriro. Abulia anowanzoonekwa sechiratidzo mukati memamiriro ezvinhu akaoma emakiriniki.

Kumwe kutsvagurudza kunodiwa maererano nekuongororwa uye manejimendi yeabulia muvakuru vanhu vakuru. Izvi zvakakosha nekuti inoratidzika pamwe chete nezvirwere zvakawanda uye kusagadzikana zvine chekuita nekukwegura.

Zvinokonzera abulia

Abulia anowanzo kuve anokonzerwa nekukuvara kune uropi. Uku kukuvara kunoonekwa zvakanyanya muchimiro chekupwanya uropi.

Kukurudzira kunokonzerwa nezvakatipoteredza izvo zvinoburitsa zviratidzo zveeuron. Kana nzvimbo dzehuropi dzikakuvadzwa, aya maroni euroni haashande nemazvo. Izvi zvinoguma nekutadza kwehuropi kunyoresa mubairo. Mhinduro yekusaitira hanya inotevera.

Nzvimbo dzinowanzoitika dzehuropi dzinosanganisira:

• basal ganglia
• kumberi lobes
• cingulate gyrus
• caudate nucleus
• globus pallidus

Pane izvo zvinoratidza kuti kusagadzikana kunogona kuitika munzvimbo dziri kunze kwenzvimbo yechironda. Idzi nzvimbo dzakabatana, asi kunze kweiyo, yakakanganiswa huropi nyaya.

Kunyangwe zvakadaro panogona kunge paine inopfuura imwechete yeurotransmitter inobatanidzwa, zvidzidzo zvakawanda zvakanangana nebasa re dopamine mune zviitiko zveabulia.

Imwe yemhuka yekudzidza yakawana kuti kukuvara kwedopaminergic maseketi ane chekuita nekusava nehanya. Vatsvagiri vanofunga kuti idzi nzira ndidzo dzinoita kuti isu tishandure kukurudzira kune chiito.

Kune zvakare zvemagariro, zvakatipoteredza, uye zvipenyu zvinhu zvinogona kukanganisa kutyaira. Izvi zvinhu zvinogona kukonzera kusava nehanya. Ivo havafanirwe kuvhiringidzwa nekuvapo kwaabulia.

Kuongorora abulia

Abulia inogona kunge yakajairika kupfuura zvaimbofungidzirwa, sezvo ichiwanzo kuve mamiriro asingazivikanwe zvakanyanya, kazhinji achivhiringidzwa nedzimwe hosha kana kusagadzikana. Izvi zvinogona kukonzera kuti vanhu vaende vasina kurapwa kwenguva yakareba yenguva.

Aya mamiriro anowanzo kanganiswa ne:

• kuora mwoyo
• aphasia
• kuora mwoyo

Izvo zvakakosha mukuita kwekuongorora kutonga kunze mamiriro anogona kupa kusava nehanya sechiratidzo. Nekuda kweizvozvo, vanachiremba vanowanzoita bvunzo dzepfungwa uye dzepfungwa kana kusava nehanya kuchisanganisira kuongororwa kwakasiyana.

Mune imwe ongororo yevanachiremba veBritain nezvenyaya yekusava nehanya nevanhu vakuru, isingasviki makumi mashanu muzana vakatenda kuti abulia aive akasiyana nekuora mwoyo.

Abulia zvirokwazvo chirwere chakasiyana kubva mukuora mwoyo. Kusuruvara kana kufunga kwakashata hazvirevi kunzi abulia.

Chiremba wako anogona kuraira yekuzorora nyika fcMRI. Bvunzo iyi inosanganisira kuenda kuMRI pasina kubvunzwa kuti uite mamwe mabasa nepo huropi hwakagadzirwa. Dzimwe mhando dzehuropi kufungidzira senge CT scans dzinogona zvakare kubatsira kuongorora mamiriro akabatana naabulia.

Kurapa abulia

Chiremba anoda kuziva abulia nekukurumidza kuitira kuti vakwanise kukubatsira kuti uone nzira dzakanakisa dzekurapa iwe.

Sarudzo dzekurapa parizvino dzinosanganisira bromocriptine, iyo yakaratidza kuve inoshanda mukuderedza kusava nehanya.

Iyi kurapwa inowanzo kupihwa mune yakaderera doses ine diki inowedzera mumyero nekufamba kwenguva. Iwe unofanirwa kuongororwa nachiremba wako uchitora bromocriptine, nekuda kwemhedzisiro yakaipa mhedzisiro, inosanganisira:

• kutsimwaira
• yakadzikisa BP
• kuwedzera kwemaitiro ekumanikidza

Mune mashoma mashoma ezviitiko zvidzidzo, L-dopa yakaedzwa senge ingangoita yekurapa sarudzo. Chidzidzo ichi chakawana kuti iyo L-dopa yakabudirira kurapa zviitiko zvakakomba zveabulia, asi mhedzisiro yemushonga uyu yakanga isingagare.

Mushonga weDopamine unogona kuratidza kubatsira, asi nekuda kwekushayikwa kweuchapupu, hauwanzoshandiswa. Iyi mishonga zvakare ine rondedzero yemhedzisiro iyo inogona kuve inogona kutangazve psychotic mune vanhu vakasangana nezvikamu zve psychosis munguva yakapfuura.

Amphetamines akaratidzirwa kuwedzera hunhu-hwekutsvaga hunhu mumakonzo. Zvidzidzo zvevanhu zvekushandisa mushonga uyu muzviitiko zveabulia zvichiri kufanira kuongororwa.

Mamiriro ezvinhu ane hukama naabulia

Abulia akacherechedzwa mukubatana na:

• Huntington's
• Alzheimer's
• zvirwere zvepfungwa
• Lewy kuderera kwemuviri
• Chirwere chePasinson
• sitiroko

Ndeapi maonero?

Abulia mamiriro anogona kukanganisa hupenyu hwako. Kugadzirisa zviri pasi penyaya dzinogona kuve nehukama naabulia kwakakosha. Izvi zvinobatsira chiremba wako kuti azive zvirinani chirongwa chakanakisa chekurapa chako.

Zvakakosha kutsvaga rubatsiro rwechiremba kana iwe kana munhu waunoda ari kusangana nekusava nehanya kana zvimwe zviratidzo zvakanyorwa pamusoro. Kana iwe uine hanya nezve abulia, ita shuwa kuti uzvitaure kuna chiremba wako, sezvo vamwe vangangodaro vasingazive nezve chirwere.